Rönesans

15. ve 16 yy larda Avrupa’da bilim edebiyat ve sanat alanında yeniliklerin meydana geldiği döneme “yeniden doğuş” anlamına gelen Rönesans denir.

Rönesans “yeniden doğuş” anlamına gelen bir süreçtir. 15. yüzyılda başlayan bu süreç, aynı yüzyıl içinde bütün Avrupa’ya yayıldı. Bu yenilikte, Roma ve Grek başarılarının yeniden cezalandırılması istemi vardır. Rönesans şu temel anlayışlara dayanıyordu.
• Yeryüzü ilgi çekici ve araştırılmaya değer bir yerdir.
• İhsan güçlüdür ve bu gücüyle büyük başarılar elde edebilir.
• İnsanın sürekli faal olması şerefli bir şeydir ve “gerçek” güzeldir. Bu anlayışlara bağlı olarak da yaşadığımız dünya o kadar ilgi çekici bir yerdir ki, başka dünyaları düşünmenin hiçbir anlamı yoktur, anlayışı hakimdir.

Rönesans’ın Sebepleri:
1. Kâğıt ve matbaanın icadı.
2. Coğrafi keşiflerden sonra Avrupa’da sanattan zevk alan zengin bir sınıfın ortaya çıkması.
3. İstanbul’un fethinden sonra birçok bilim adamının İtalya’ya giderek çalışmalarda bulunması.
4. Coğrafi keşiflerin etkisi.
5. Antik kültürün ( Eski Yunan kültürü ) incelenmesi.

Rönesans ilk olarak İtalya’da başladı.Daha sonra diğer Avrupa ülkelerine yayıldı. Bu dönemde insan
ve insana ait değerlere ön palana çıkaran hümanizm akımı ortaya çıkmıştır.Bu dönemde edebiyat alanında

Dante, Petrark ve Makyavel,resim alanında Leonardo da Vinci, heykeltıraşlık alanında Mikelanj, mimarlık alanında Rafael önemli sanatçılardır.

Rönesans’ın Sonuçları:
1. Bilim ve teknik alanında gelişmeler oldu.
2. Hür düşünce ve yeni sanat anlayışları ortaya çıktı.
3. Skolastik düşünce yerini bilimsel düşünceye bıraktı. Gözlem ve deney önem kazandı.Akılcılık egemen olmaya başladı.
4. Avrupa’da gelişmenin ve ilerlemenin hız kazanmasına neden oldu.
5. Avrupa’da bilim ve teknik alandaki gelişmelerin önünü açtı.

Rönesans, İtalya’da başlamış, Fransa, Almanya, İngiltere, XVII.yy.da da İspanya ve Hollanda’ ya yayılmıştır.

İtalya’da Başlamasının Nedenleri :
Coğrafi Konumu: Akdeniz ülkesi olarak, Antikite ve İslam Kültür ve Uygarlığı ile tanışmıştır.
Ekonomik Durumu: Akdeniz ticaretiyle uğraştığından, İtalyan şehirleri zenginleşmişlerdi.
Tarihsel Durumu: İtalya ; Roma, Yunan ve Hellen uygarlıklarının izlerini, ve birikimini taşıyan, zengin bir uygarlık merkeziydi.
Siyasal Durumu: Şehir devletleri şeklindeki yaşamda, insanlar daha özgürdüler.
Dinsel Nedenler: Roma, Hıristiyanlığın dinsel merkeziydi. Papa, bütün Avrupa’da etkili bir dini liderdi. Papa, Hıristiyanlarca ziyaret edilir ve kilise’ye bağışta bulunulurdu.

İtalya ‘da Rönesans Hareketleri :
1. Edebiyat Alanında :
*İtalya’da Rönesans hareketleri, ” Hümanizma ” ile başlamıştır. ( Antikite edebiyatının incelenmesidir.)
*Yunanca, Latince ve İbranice metinler, Eflatun, Napoli, Yeni,Roma Akademilerinde incelenmiştir.
*Hümanizmanın öncüleri ; Dante, Petrark, Bokaçius’ dur. ( XIV.yy)
*XV. ve XVI. yy.da, Makyavel, Gişarden, Ariyosto ve Tosso, Hümanizmanın önde gelen isimleridir.
2. Güzel Sanatlar Alanında :
a. Resim :
*Anatomi Biliminin gelişmesi, perspektifin incelenmesi, insan vücuduna ve güzelliğe değer verilmesiyle resimde Rönesans doğmuştur.
*İtalya’da zamanla üç resim okulu oluşmuştur. Venedik Okulu ; daha çok, manzara resmi yapmışlardır. ( Paysagiste) en önemli temsilcisi Tisiyen’ dir. Floransa Okulu ; İnsan vücuduna, perspektif ve Anatomi’ye değer vermişlerdir. Temsilcilerinden Ciyoto, İtalyan resmini, Bizans etkisinden kurtarmış ve resimde Rönesans’ın doğmasını sağlamıştır. Önemli temsilcileri, Leonardo da Vinci , Mikel Anj ( Mikelancelo ) dır. Roma Okulu ; Dini konuları işlemişlerdir.En önemli temsilcisi “Rafeal” ( Rafeal Sanzino ) dir.
b. Mimarlık ;
*Rönesans devrinin mimarları, ortaçağ mimarisi olan Gotik tarzını terk etmişler ve yeni bir mimari üslup oluşturmuşlardır.
*En önemli temsilcileri ” Bramant ” ve ” Mikel Anj ” dır.
c. Heykeltıraşlık :
*Antik dönem heykellerinin incelenmesi ve kopya edilmesiyle heykeltıraşlık gelişmiştir.
*En önemli temsilcileri ; Donatello, Giberti, Mikel Anj dır.

Rönesans Hareketlerinin Diğer Avrupa Ülkelerine Yayılması :
İtalya’ da başlayan Hümanizma ve Rönesans hareketleri; İtalya’nın Din ve Kültür merkezi oluşundan ve İtalya’nın Fransa,İspanya ve Almanya arasında paylaşılamaması nedeniyle çıkan İtalya Savaşlarının etkisiyle, batı Avrupa’ya yayılmıştır.

Fransa’da Rönesans :
Kralların etkisi ve çalışmalarıyla başlamıştır. Önemli temsilcileri ; Rable ( Rabelais ), Ronsar ( Ronsard ), Montaigne Hümanizmada. Piyer Lesko, Jan Bülan mimaride,Jan Gojon heykeltıraşlıkta, Fransuva Klue resimde.

İngiltere’ de Rönesans: En önemli temsilcisi, Hamlet-Otello-Romeo ve Jülyet’in yazarı Şekspir ( Shakespeare) dir.

İspanya’ da Rönesans: Don Kişot ‘un yazarı ” Cervantes ”

Hollanda’ da Rönesans: Ressam ” Rambrand ”